Prawa pacjenta
Do pobrania: Ulotka o prawach Pacjenta (PDF, 2,8MB)
Do pobrania: Ustawa o prawach pacjenta (PDF, 440 kb)
ROZDZIAŁ I
PRAWA PACJENTA WYNIKAJĄCE Z BEZPOŚREDNIEGO STOSOWANIA PRZEPISÓW KONSTYTUCJI
§ 1
- Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
- Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w ustawie.
ROZDZIAŁ II
PRAWA PACJENTA WYNIKAJĄCE Z USTAWY O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ, O ZAWODACH LEKARZA I LEKARZA DENTYSTY ORAZ O PRAWACH PACJENTA I RZECZNIKU PRAW PACJENTA
§ 2
Pacjent zgłaszający się do Zakładu Opieki Zdrowotnej ma prawo do natychmiastowego udzielenia mu świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, niezależnie od okoliczności.
§ 3
Pacjent w Zakładzie Opieki Zdrowotnej ma prawo do:
- Świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń – do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń.
- Aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych: lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie, pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
- Udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez osoby uprawnione do ich udzielania, w pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym.
- Informacji o swoim stanie zdrowia.
- Wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych, po uzyskaniu odpowiedniej informacji.
- Intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych,
- Udostępniania mu dokumentacji medycznej lub wskazania innej osoby, której dokumentacja ta może być udostępniana.
- Zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczącej jego osoby.
- Dostępu do informacji o prawach pacjenta.
- Obecności osoby bliskiej.
- Wyrażenia zgody oraz sprzeciwu na udzielenie świadczeń zdrowotnych lub przeprowadzenie badań.
§ 4
- W Zakładzie Opieki Zdrowotnej przeznaczonym dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych np.w szpitalu pacjent przyjęty do tego Zakładu ma prawo do:
-
zapewnienia mu:
a) środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
b) pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia,
c) opieki duszpasterskiej,
-
dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez siebie,
-
kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz,
-
wskazania osoby lub instytucji, którą Zakład Opieki Zdrowotnej obowiązany jest powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia pacjenta powodującego zagrożenie życia albo w razie jego śmierci,
-
wyrażenia zgody albo odmowy na umieszczenie go w tym Zakładzie Opieki Zdrowotnej,
-
wypisania z Zakładu Opieki Zdrowotnej na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w tym Zakładzie,
-
udzielenia mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do innego szpitala, w sytuacji, gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty,
-
- Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych pogotowia ratunkowego w razie wypadku, urazu, porodu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia.
§ 5
Pacjent ma prawo do:
- Udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez lekarza, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.
- Uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki.
- Uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.
- Zażądania od lekarza informacji o swoim stanie zdrowia i o rokowaniu wówczas, gdy sądzi, że lekarz ogranicza mu informację z uwagi na jego dobro.
- Decydowania o osobach, którym lekarz może udzielać informacji, o których mowa, w ust. 3.
- Wyrażenia żądania, aby lekarz nie udzielał mu informacji, o których mowa, w ust. 3.
- Nie wyrażenia zgody na przeprowadzenie przez lekarza badania lub udzielenia mu innego świadczenia zdrowotnego.
- Wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie mu zabiegu operacyjnego albo zastosowania wobec niego metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko; w celu podjęcia przez pacjenta decyzji lekarz musi udzielić mu informacji, o której mowa w ust. 3.
- Uzyskania od lekarza informacji, jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu, bądź stosowania określonej metody leczenia lub diagnostyki, w związku z wystąpieniem okoliczności stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta, lekarz dokonał zmian w ich zakresie.
- Poszanowania przez lekarza jego intymności i godności osobistej.
- Wyrażania zgody albo odmowy na uczestniczenie przy udzielaniu mu świadczeń zdrowotnych osób innych niż personel medyczny niezbędny ze względu na rodzaj świadczeń.
- Wnioskowania do lekarza o zasięgnięcie przez niego opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego.
- Dostatecznie wcześniejszego uprzedzenia go przez lekarza o zamiarze odstąpienia od jego leczenia i wskazania mu realnych możliwości uzyskania określonego świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w Zakładzie Opieki Zdrowotnej.
- Zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu.
- Uzyskania od lekarza informacji o niekorzystnych dla niego skutkach, w przypadku wyrażenia zgody na ujawnienie dotyczących go informacji, będących w posiadaniu lekarza.
- Wyrażania zgody lub odmowy na podawanie przez lekarza do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta, a ponadto pacjent, który ma być poddany eksperymentowi medycznemu ma prawo do:
- wyrażenia zgody lub odmowy na udział w eksperymencie medycznym po uprzednim poinformowaniu go przez lekarza o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o możliwościach cofnięcia zgody i odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium,
- poinformowania go przez lekarz o niebezpieczeństwie dla zdrowia i życia jakie może spowodować natychmiastowe przerwanie eksperymentu,
- cofnięcia zgody na eksperyment medyczny w każdym stadium eksperymentu.
ROZDZIAŁ III
PRAWA PACJENTA OKREŚLONE W USTAWIE O ZAWODZIE PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ
§ 6
Pacjent ma prawo do:
- Udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę, położną, posiadającą prawo wykonywania zawodu, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością.
- Udzielenia mu pomocy przez pielęgniarkę, położną, zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty przez niego życia lub poważnego uszczerbku na jego zdrowiu.
- Uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o jego prawach.
- Uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o swoim stanie zdrowia, w zakresie związanym ze sprawowaną przez pielęgniarkę, położną, opieką pielęgnacyjną.
- Zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez pielęgniarkę, położną w związku z wykonywaniem zawodu.
- Wyrażania zgody lub odmowy na podawanie przez pielęgniarkę, położną do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta.
ROZDZIAŁ IV
PRAWA PACJENTA OKREŚLONE W USTAWIE O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO
§ 7
Pacjent z zaburzeniami psychicznymi, chory psychicznie lub upośledzony umysłowo ma prawo do:
- Bezpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych mu przez Publiczne Zakłady Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej.
- Bezpłatnych leków i artykułów sanitarnych oraz pomieszczenia i wyżywienia, jeżeli przebywa w Szpitalu Psychiatrycznym będącym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej.
- Zapewnienia mu rodzaju metod postępowania leczniczego właściwych nie tylko z uwagi na cele zdrowotne, ale także ze względu na interesy oraz inne jego dobro osobiste i dążenie do jego poprawy zdrowia w sposób najmniej dla pacjenta uciążliwy.
- Porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami, w przypadku, gdy przebywa w szpitalu psychiatrycznym albo w domu pomocy społecznej.
- Wystąpienia o okresowe przebywanie poza szpitalem bez wypisywania go z Zakładu.
- Uprzedzenia go o zamiarze zastosowania wobec niego przymusu bezpośredniego; dopuszczenie zastosowania tego środka wobec pacjenta musi wynikać z ustawy.
- Uprzedzenia o zamiarze przeprowadzenia badania psychiatrycznego bez jego zgody oraz podania przyczyn takiej decyzji; badanie takie może być przeprowadzone, jeżeli zachowanie pacjenta wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolny do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
- Wyrażenia zgody lub odmowy na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, z wyłączeniem sytuacji, gdy przepisy ustawy dopuszczają przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta.
- Poinformowania i wyjaśnienia mu przez lekarza przyczyny przyjęcia do szpitala psychiatrycznego w sytuacji, gdy nie wyraził na to zgody oraz uzyskania informacji o przysługujących mu w tej sytuacji prawach.
- Cofnięcia uprzednio wyrażonej zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego.
- Niezbędnych czynności leczniczych mających na celu usunięcie przyczyny przyjęcia go do szpitala bez jego zgody i zapoznania go z planowanym postępowaniem leczniczym.
- Wypisania ze szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywa w nim bez wyrażenia przez siebie zgody, jeżeli ustały przyczyny jego przyjęcia i pobytu w szpitalu psychiatrycznym bez takiej zgody.
- Pozostania w szpitalu w sytuacji, o której mowa w ust. 12, za swoją później wyrażoną zgodą, jeżeli w ocenie lekarza, jego dalszy pobyt w tym szpitalu jest celowy.
- Złożenia, w dowolnej formie, wniosku o wypisanie go ze szpitala psychiatrycznego.
- Wystąpienia do sądu opiekuńczego o nakazanie wypisania ze szpitala psychiatrycznego, po uzyskania odmowy wypisania ze szpitala na wniosek, o którym mowa w ust. 14.
- Informacji o terminie i sposobie złożenia wniosku do sądu opiekuńczego, o którym mowa w ust. 15.
- Złożenia wniosku o ustanowienie kuratora, jeżeli przebywając w szpitalu psychiatrycznym potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw, albo spraw określonego rodzaju, oraz ma prawo do tego, aby osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy zachowały w tajemnicy wszystko, co go dotyczy, a o czym powzięły wiadomość wykonując czynności wynikające z ustawy.
ROZDZIAŁ V
PRAWA PACJENTA OKREŚLONE W USTAWIE O POBIERANIU I PRZESZCZEPIANIU KOMÓREK, TKANEK I NARZĄDÓW
§ 8
- Pacjent ma prawo do:
-
wyrażenia i cofnięcia w każdym czasie sprzeciwu na pobranie po jego śmierci komórek, tkanek i narządów,
-
dobrowolnego wyrażenia przed lekarzem zgody na pobranie od niego za życia komórek, tkanek lub narządów w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy, jeżeli ma pełną zdolność do czynności prawnych,
-
ochrony danych osobowych dotyczących dawcy/biorcy przeszczepu i objęcia ich tajemnicą.
-
- Pacjent mający być biorcą ma prawo do umieszczenia go na liście osób oczekujących na przeszczepienie komórek, tkanek i narządów i być wybrany jako biorca w oparciu o kryteria medyczne.
Podstawy prawne:
1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.),
2) Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r.o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. Nr 159 ),
3) Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654),
4) Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r, o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 Nr 136, poz. 857, z późn. zm.),
5) Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej ( Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1217, z późn. zm.),
6) Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1411, z późn. zm.),
7) Ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne ( Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 27, z późn. zm,),
8) Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o diagnostyce laboratoryjnej ( Dz. U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1529, z późn. zm.),
9) Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r o izbach lekarskich (Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1708, z późn. zm,),
10) Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. z 1991r. Nr 41, poz. 178, z późn. zm.),
11) Ustawa z dnia 2 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych ( Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.),
12) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2010 r. Nr 252, poz. 1697).
Przydatne strony